Tarif du péage de Rochemaure et Montélimar, 1204 ? ( 2392 )

Ce tarif est inséré dans un diplôme impérial probablement faux, par lequel Frédéric 1er concède les péages de Montélimar et Rochemaure à Giraud et Lambert Adhémar. Faut-il penser que le tarif qu’il contient est lui aussi faux ? Non, sans doute que ce dernier est bien un tarif existant, inséré dans le faux diplôme au moment de sa rédaction afin de conforter sa pseudo authenticité. L’usage exclusif de la monnaie tournois dans le tarif indiquerait qu’il n’est pas antérieur au milieu du XIVè siècle.

Et primo de pedagio aquae assendendo percipitur in loco de Montelio, Valencia diocesis, et Ruperni, Vivariensis diocesis, est consuetum percipere quatuor turonos argenti et quartam partem [lacune] turoni aergenti pro quolibet modio sale de Pecai.

Item levatur etiam pro quolibet navigio portante sale sive preno sive magno sex turoni pro bayllagiis.

Item pro quolibet modio vini assendendo levantur duodecim denarii turoni argenti pro sex decim denariis.

Item pro qualibet quintale cujuslibet mercaturae compregensa sub nomine habere de pes levantur tres denarii ejusdem monete.

Item de mercatura buxi levantur, tres oboli pro quintale.

Item de pedagio aquae descendendo in dictis locis levantur pro quolibet sextario bladi quatuor oboli et undecim denariis dicta monate et pro qualibet chargis canapis et pro qualibet chargia telarum et pannonrum decendendo pro vendendo cujuscumque generis duo solidos et de quibuscumque aiis mercaturiis descendentibus scilicet caseis et aliis quae sub nomine abere de pes nuncupatur, pro quintale tres denariis dictae monete.

Item pro quolibet modio vini descendendo, duo decim denarii ejusdem monete.

Item pro qualibet cornuta sive balasta, octo denarios dictae monetae.

Item pro quolibet navigio honerato de fructibus quibuscumque, una cornuta.

Item de pissibus vero assendentibus et descendentibus, de quinquaginta pissibus unum.

Item de lignis pro quintale una picta dicta monete.

Item pro quolibet navigio novo vel veteri quod alias assendendo vel descendendo per Rodanum et ubi levatur pedagium non transierit pro modico navigio longitudinis septem canarum et infra levantur quinque solidos dicte monete et pro quolibet navigio longiorum que naturum praedictis vigintis solidos.

Item vero de navigio molendinorum levantur sexaginta solidos ejusdem monete.

Item de arbore velario marino, sexaginta solidos.

Item pro quolibet navigio duos solidos.

Item de fusta transeunt per dictum pedagium, scilicet pro quolibet ayse unum turonem argenti estimatur dictum ayse quod fabricatur de quatuor pessis magnis ad eo quo per unum hominem pessis portari non possit de minutis vero pessiis quolibet homus unum homus duodecim extimatur pro uno ayse solo computatur quinquaginta pessis contenente ad remos marinos et idem de aliis fustibus vocatis salvoucha et [sam]quaedem petia magnae quae singula computantur pro uno ayse.

Item de omne navigio persone portanti ultra numerum quinque levantur solidos quinque.

Item de duodecim postibus levantur duos solidos.

Item de baconis saliis tres denarios et de saleonibus vero pro quolibet quinque solidi.

Item de micalhiis de vingenti quinque limis exigitur une lima et ulterius pro qualibet chargia duodecim denarios.

Item quolibet rome quinque solidos et pro quolibet fusto vocato telli vel nogeris quatuor denarios et pro vase nove unum turonum argenti.

Item de cerculis pro uno ayse, unum turonem argenti et computantur quinquaginta cerculi pro uno ayse.

Item levatur pedagium de buxi pro chargia quartam partem unius grossi.

Item de Cornilhonis levatur pedagium et de aliis rebus omnibus transeuntibus per dictum fluvium Rodani quo que sic est consuetum per longum tempus taliter quod de contraris hominum memoria non extitit.

Et predicta omnia levantur de moneta predicta.

Sequitur pedagium terrae.

Et primo levatur pro qualibet cadriga honerata salis viginti duo denarii ab monetae predictae.

Item pro quolibet animali salis honerato tres denarios et de tribus emines salis quo venditur infra locis praedictis seu eius territorio duo denarios.

Item pro qualibet chargia canapis pannorum [lacune] telarum et alearum quarumcumque rerum et cordarum transeundo pro vendendo sub nomine abere de pes pondere nuncupatur dimidium grossi levantur et de buxo levatur quarta pars unius turoni argenti pro chargi causa vendendi.

Item pro quolibet animali onerato bladi [lacune] sive glandi et omnis fructas comprehenduntur duos denarios ejusdem monetae.

Item pro omnia pecunia sive belheris vel alia quocumque portante super basto cum animali duo decim denarios sive modica quantitate.

Item pro singulis animalibus portante bastum pro animali, levantur tres oboli, si sunt onerati de vino, unum denarium.

Item pro quolibet seu ronsino transeunte per dicta loca quinque solidos causa vendendi.

Item pro pollino et equo [lacune], duodecim denarios.

Item pro pollino asino quatuor denarios causa vendendi.

Item pro quolibet mulone transeunte per dicta loca sive ejus territorio causa vendendi, unum denarium et pro quolibet porto, unium obolum.

Item pro quolibet falcone transeunte per dicta loca seu ejus territorio causa mercaturi quinque solidos et si sunt sparvines, nihil solvat.

Item pro qualibet chargia pessis medium grossi etiam percipitas pedeagationis qualibet chargia grapatam sive manatensis quantum poterit manus sua potest convenire de grapata in pertina.

Item qualibet quintale amicdalarum quod vendantur a forentibus levantur duos denarios.

AN, H4 2960 (copie du XVIIIè siècle).

Notes
2392.

) Sur cet acte et son interprétation dans le contexte d’émergence des péages, cf. supra, p. 407.