SERMO 13 (=RLS N° 592), inédit

Pour la fête de saint Georges

Sermon donné aux Chrétiens de Damiette, le 24 avril 1250.

Dieu répond, au peuple chrétien qui lui demande: qui nous mènera contre les Sarrasins ? Saint Georges.

1. Une armée sans tête est en grand danger; elle doit avoir un bon capitaine; Dieu lui donne saint Georges contre Chanaan;

2. Chanaan s’interprète soit: qui possède, ou humble; soit adversaire, ou envieux; les Sarrasins possèdent notre héritage; ils sont humbles, c’est à dire vils, puisque chez eux ce sont les Turcs, des esclaves-marchandises, que l’on estime le plus; ce sont nos ennemis;

3. contre eux, le Seigneur nous a donné Juda comme chef, Juda qui s’interprète confesseur ou glorificateur, c’est à dire saint Georges devenu martyr en confessant le nom de Jésus-Christ; si nous voulons la victoire, confessons le péché et la louange, afin de mériter la couronne éternelle grâce à l’aide de ce Juda.

Ms P1, f. 157vb-158ra.

Sermo de sancto Georgio. Iudic. in principio: Quis ascendet ante nos contra Chananeum et erit dux belli? Dixitque Dominus: Iudas ascendet. Ecce tradidi terram in manu eius 3022 .

Sic Dominus facto ostendit et respondet populo christiano. Ac si quereret populus christianus: quis ascendet ante nos contra Sarracenos?, respondet Dominus: beatus Georgius.

1. Exercitus non habens caput est in magno discrimine. Unde dixit Micheas, iii° Re. ultimo: Uidi cunctum populum Israel dispersum in montibus quasi oues non habentes pastorem 3023 . Et postmodum legitur quod deuicti fuerunt. Hoc intelligebat Moyses qui dicebat Exo. xxiii°: Non recedam de loco isto nisi Tu precedas nos 3024 , et Dominus respondet ei: Ecce Ego mittam angelum meum qui precedet te et custodiat in uia et introducat ad locum quem preparaui tibi 3025 . Sic necesse habet populus christianus habere bonum capitaneum, maxime in bellis. Et Dominus dedit eis beatum Georgium contra Chananeum.

2. Chananeus interpretatur possidens uel humilis, seu emulator vel zelotipus 3026 . Hii sunt Sarraceni qui hereditatem nostram possident. Unde deplorare possumus cum Ieremia et dicere Tren. ultimo: Recordare Domine quid acciderit nobis, intuere et respice opprobrium nostrum. Hereditas nostra uersa est ad alienos, domus nostra ad extraneos 3027 , et in nobis impletum (f. 158ra) est quod predixerat Dominus per Ieremiam v°: Ecce adducam super uos gentem de longinco, gentem robustam, gentem cuius ignorabitis linguam eius.Comedet segetes tuas et panem tuum, filios tuos et filias tuas, comedet greges tuos et armenta tua, et comedet uineam tuam et ficum tuam et conteret urbes munitas tuas in quibushabebas fiduciam 3028 .

Item humiles sunt, id est uiles, quia Thurci, qui meliores habentur inter eos, serui empticii sunt. Et potest de nobis dicere Dominus quod quondam dixit de Iudeis, Deuteron. xxxii°: Ipsi me prouocaverunt in eo qui non est Deus, et irritauerunt in uanitatibus suis et ego prouocabo eos in eo qui non est populus 3029 . Sicut ad maiorem uilificationem regem Syrie Dominus per pedisecos superauit, iii° Re. xx° 3030 , et filium Salomonis per seruum exhereditauit ut amplius confunderetur et doleret, iii° Re. xii° 3031 , sic comminatus fuit Dominus populo Israel Deutero. xxviii°: Aduena qui tecum uersatur in terra. Ascendet super te eritque te sublimior, tu autem descendes et eris inferior, et ipse erit in caput et tu eris in caudam 3032 .

Item emulatores sunt Sarraceni, et inuident nobis, et adimpletur in nobis quod comminatum fuit Hely., i° Re. iii°: Uidebis emulum tuum in uniuersis prosperis Israel 3033 .

3. Ad ascendendum contra istum Chananeum dedit nobis Dominus ducem Iudam, qui interpretatur confitens vel glorificans 3034 , id est beatum Georgium qui pro confessione nominis Ihesu Christi et ut Christiani in se glorificarent, martir (f. 158rb) effectus est. Confessus est bonam confessionem, de qua ad Ro. x°: Corde creditur ad iusticiam, ore autem fit confessio ad salutem 3035 .

Et nos si uolumus habere uictoriam de inimicis nostris, habeamus nobiscum Iudam, id est ueram confessionem peccati et laudis. Uera enim confessio Iudas est Machabeus, id est bellator, et pugnat pro nobis contra inimicos nostros et expugnat, ut dicitur de Iuda Deuteron. xxxiii°: Manus eius pugnabunt pro eo et adiutor illius erit contra aduersarios eius 3036 . Manus quibus pugnat confessio sunt cordis contricio et satisfactio.

Pugnemus ergo uiriliter auxilio huius Iude ut uictoriam adepti, coronam aeternam consequi mereamur prestante Domino nostro Ihesu Christo, qui uiuit in secula seculorum Amen 3037 .

Notes
3022.

Idc. 1, 1.

3023.

3. Rg. 22, 17.

3024.

Cf. Ex. 33, 15.

3025.

Ex. 23, 20.

3026.

Cf. Jérôme: Liber interpretationis hebraïcorum nominum, CCL 72 (1959), p. 135: Cananeus possidens seu possessio.

3027.

Lam. 5, 1-2.

3028.

Ier. 5, 15-17.

3029.

Deut. 32, 21.

3030.

Cf. 3. Rg. 20, 14-20.

3031.

Cf. 3. Rg. 12, 20.

3032.

Deut. 28, 43-44.

3033.

1. Rg. 2, 32.

3034.

Cf. Jérôme, op. cit.,p. 136: Iudas confitens vel glorificans.

3035.

Rom. 10, 10.

3036.

Deut. 33, 7.

3037.

Amen ] des. in P1.