Sermo 46.

Paris, Mazarine 1026, fol. 58vb-59rb

[marg] In octava Pasche

Pax vobis, id est cessatiocessatio] quies P2 a peccatis sit vobis, et cum hoc dixisset ostendit (eis) manus, (Ioh. XX. 19). Manus ostendit eis ut insinuaret eis non sufficere quiescere a peccatis, nisi addamus actum bone operationis.Manus… operationis] Et non sufficeret eis quiescere a peccatis, nisi addant actum bone operationis P2 Unde Ysa. I. (16), Quiescite agere perverse, discite benefacere. Ps. (XXXVI. 27), Declina a malo, et fac bonum.
Sequitur. Et latus. Latus etiam ostendit eis et vulnuset vulnus] et potius vulnus P2 in latere, ut eos ad passionis tolerantiam informaret, quasi dicat: Exemplum dedi vobis (Io. XIII. 15).

Et nota quod dicit: Pax, id est de peccatis, sit vobis. Sic debemus ei quiescere a peccatis:

Ne promissionem factam retineamus. ²⁴⁴⁸ Eccles. V. (3), Si quid novetis Deo. ²⁴⁴⁹ Eccli. XXVI. (25), In duobus contristatum est cor meum. Ysa. XXXIII. (8), Irritum fecistis pactum. ²⁴⁵⁰ In Iere. (XXXI. 32), (Pactum quod) irritum fecerunt. Osee. (III. 5), Ut reversus est Israel. Gene. XIX. (29): Set similes Loth qui non respexit retro, cum Apostolo [59ra] Ad Phil. (III. 13), Preteritorum oblitus, etc. ²⁴⁵¹
Ne Dei odium incurramus. Sap. XIIII. (9), Odio sunt Deo impius et impietas. Ysa. LIX. (2), Iniquitates vestre diviserunt (inter vos et Deum vestrum). Ps. (V. 7), Odisti omnes qui operantur iniquitatem.
Ne pravo exemplo alios corrumpamus. Ysa. III. (9), Peccatum suum sicut Sodoma predicaverunt. Exo. XXI. (33), Qui aperuerit cisternam, etc. Iere. LI. (25), Ecce ego ad te, mons pestifer.
Ne inimicos nostros ²⁴⁵² letificemus. Eccli. XVIII. (31), Si prestiteris anime tue concupiscentias suas. ²⁴⁵³ Osee. VII. (3), In malitia sua.
Ne servitutem diaboli incurramus. I. Io. III. (4), Qui facit peccatum. Et II. Pe. Ultimo. (II. 19), A quo quis superatus est,(huius et servus est), etc. I. Io. III. (8), Qui facit peccatum, ex diabolo est.
Ne celeste regnum pro nichilo amittamus. ²⁴⁵⁴ Ephe. V. (5), Hoc scitote intelligentes. I. Cor. VI. ²⁴⁵⁵ (9), Mulier, noli errare: neque fornicarii. ²⁴⁵⁶ Gal. V. (19), Manifesta sunt opera carnis.

Sequitur. Et cum hoc dixisset, ostendit eis manus, id est postquam cepisti agere perverse, discite cum ipso quod bonum facere debeamus. Habes in sermone „Ite in castellum.“id est… in castellum] Ostendit nobis manus, quando quiescimus agere perverse et agimus bonum. Quomodo bonum agere debemus, habes in sermone illo: «Ite in castellum». Scilicet P2

Instanter. Eccles. IX. (10), Quodcumque potest manus tua (instanter operare), etc.
Festinanter. Prov. III. (28), Ne dicas amico (tuo: Vade et revertere, cras dabo tibi.) ²⁴⁵⁸ .
Libenter. Tob. IIII. (8), Quomodo potueris, etc.
Patenter. Mt. V. (16), Sic luceant oculi vestri ²⁴⁵⁹ .
Perseveranter. Mt. XXIIII. (13), Qui perseveravit usque in fine, etc.

Compatienter. Iob. XXX. ²⁴⁶⁰ (25), Flebam quondam. Glossa (Gregorius): ²⁴⁶¹ „Plus est de se dare quam de suis.“ ²⁴⁶²

Sequitur. Et latus. Quasi dicat: Exemplum dedi vobis.vobis] patiendi add. P2

Et nota quod pati debemus multis de causis:

Ut Christi exemplum humiliter observemus. Ut ²⁴⁶⁴ I. Pe. II. (21), Christus passus es (pro nobis, vobis reliquens exemplum), etc. Idem. IIII. (1), Christus in carne passus. ²⁴⁶⁵ I. Io. III. (6), qui dicit se in Christo manere. ²⁴⁶⁶
Ut Christo vicem pro vice reddamus. ²⁴⁶⁷ Ps. (CXV. 12), Quid retribuam Domino? Gregorius: ²⁴⁶⁸ „Calicem passionis“. Set sunt multi qui hunc calicem refutant. Unde urtur quod habeant Christum pro leproso vel pro excommunicato, cum nolunt bibere cum ipso, quod dicit ²⁴⁶⁹ Mt. XX. (22), Potestis bibere (calicem quem ego bibiturus sum), etc? Et nos ²⁴⁷⁰ cum Iacobo et Iohanne hylariter respondemus: Possumus. Gregorius: ²⁴⁷¹ „Si appetitis quod demulcet, prius bibite quod dolet.“
Ut angelos Dei letificemus. Luc. XV. (10), Gaudium est angelus Dei, etc. ²⁴⁷²
Ut de nativitate ²⁴⁷³ virtutem faciamus. Ac. XIIII. (21), Per multas tribulationes, etc. In Hest. IIII. (3). ²⁴⁷⁴
Ut maiorem penam minori ²⁴⁷⁵ vitemus. Naum. I. (12), Afflixi te. Eccli. (II. 22), Si penitentiam non egerimus. Gregorius: ²⁴⁷⁶ „Lucrum temporalem penam sancti putant“. ²⁴⁷⁷
Ut post laborem requiem habeamus. ²⁴⁷⁸ Ps. (LV. 12), Transivimus per ignem, etc. Tob. III. ²⁴⁷⁹ (22), verba sunt Sare: Post lacrimationem et fletum, exultationem in fundis. [59rb] Sap. III. (5), In paucis vexiti. Gen. XXXIII. (1), dicitur quod Iacob prius dictus est 'luctator' post Israel 'videns Deum'. legitur in Mt. XXVI. (37), quod Petrus Iacob et Iohannes prius laboraverunt ascendendo in montem quam interessent transfigurationi. Item, apis sine aculeo non mellificat. Legitur IIII. Reg. II. (1), quod Helias per turbinem raptus est in celum. ²⁴⁸⁰

Notes
2448.

Et nota quod… retineamus] Dicit ergo: Pax, scilicet a peccatis, et hoc ut promissionem factam retineamus. P2

2449.

«Si quid vovisti Deo, ne moreris reddere» (vulg: Eccles. V. 3.)

2450.

«Irritum factum est pactum» (vulg)

2451.

«Fratres, ego me non arbitror comprehendisse. Unum autem, quae quidem retro sunt obliviscens…» (vulg: Phil. III. 13)

2452.

nostros] id est demones add. P2

2453.

«Si prestes anime tue concupiscentias eius, faciet te in gaudium inimicis tuis.» (vulg)

2454.

amittamus] perdamus P2

2455.

I. Cor. VI.] I. Cor. VIII. Pm, P2

2456.

Mulier… fornicarii] «Nolite errare: neque fornicarii» (vulg), P2

2458.

Prov. IX. Ne dicas amico: et im. cor. in opis. ne aliter, etc. Pm, Prov. II. Ne dicas amico, etc. P2

2459.

«Sic luceant lux vestra.» (vulg)

2460.

Iob. XXX.] Iob. XV. Pm, P2

2461.

Gregorius om. Pm; Gl. marg. III. 57G

2462.

Plus est… de suis] Plus est dare de se quam de suis P2

2464.

ut] unde P2

2465.

«Christo igitur passo in carne, et vos eadem cogitatione armamini» (vulg)

2466.

I. Io. III…. manere om. P2

2467.

reddamus] damus P2

2468.

Non inveni

2469.

habant… dicit] habeant Christum pro exommunicato vel pro leproso, cum noluerunt bibere cum ipso qui dicit P2

2470.

et nos] et ideo nos P2

2471.

Gregorius, Homiliae in Evangelia (76, 1206D)

2472.

«Gaudium erit coram angelis Dei super uno peccatore penitentiam agente» (vulg)

2473.

de nativitate Pm, de necessitate P2

2474.

In Hest. IIII.] Hest. III. Idem habetur P2

2475.

minori] minore P2

2476.

Gregorius, Moralia (76, 350C)

2477.

Gregorius… putant] Bernardus: '«Sancti temporalem penam lucrum putant, quia per hanc eternam evadere non ignorant.» P2

2478.

Tout le passage qui suit ne figure pas dans P2

2479.

Tob. III.] Tob. II. Pm

2480.

Ut post laborem requiem habeamus… raptus est in celum om. P2 (le dernier membre de cette distinction ne figure pas dans P2)