Sermo 88.

Paris, Mazarine 1026, fol. 69rb-69vb

[marg] De eodem

Item de eodem

1. Aperte sunt aures eius, etc, (Marc VII. 34). Per surdum istum et mutum peccator intelligitur qui surdus est spiritualiter. Psal. (CXXXIIII. 17), Aures habent et non audient. Ieronimus:Hieronymus Stridonensis, Liber Jeremiae (28, 857B), («Audi, popule stulte, qui non habes cor: qui habentes oculos, non videtis: et aures, et non auditis.») « Quomodo habentes oculos non videtis, et auros et non audietis. » Nota quod tria sunt peccata que reddunt hominem surdum :

• Avaritia que non vult audire pauperem. Prov. XXI. (13), Qui obturat aures suas ad clamorem pauperis, etc.
• Iracundia que non audit correctionem. Amos V. (10), Odio habuerunt corripientem in porta, etc.
• Obstinatio ³³⁰⁰ que non vult audire predicatorem. Prov. XXVIII. (9), Qui declinat aurem suam ne audiat legem, etc.

1. Hiis tribus modismodis om. P2 efficitur peccator surdus, et aliis tribus modis redditur ei auditus, scilicet cum audit :

• Christum ³³⁰² sequentem. Ysa. XXX. (21), Aures tue audient, etc. Idem. XLIIII. (22), Revertere, etc.
• Veniam pollicientem. Iere. III. (1), Revertere ad me, dicit Dominus, et ego recipiam te. Eze. XVIII. (21), Quacumque hora, etc.
• Premia promittentem. In Cant. IIII. (8), Veni de Libano, veni coronaberis, etc. I. Cor. II. (9), Oculus non vidit, ³³⁰³ etc.

1. Sequitur. Et solutum est vinculum lingue eius. Notandum quod tria sunt vincula que ligant linguam peccatoris, ne peccatapeccata] peccata sua P2 confiteatur. Set quodlibet vinculum tripliciter solvitur :

• Primum vinculum est timor recidivandi. Vinculum istud solvunt tria, si bene considerentur: ³³⁰⁵
• • Hostis debilitas. Ysa. LI. (23), Incurvare, ut transeamus, etc. Diabolus enim facit sicut carnifer, qui proicit bladum ante porcum ut incurvando se ad bladum interficiatur. Incurvare, scilicet ad temporalium amorem. ³³⁰⁶ Diabolus enim est sicut latro cal(l)idus qui ponit ³³⁰⁷ in via ut illi qui expectant, ad illum descendant et sic capiantur. Gregorius: ³³⁰⁸  »Noli adquiescere dicentibus incurvare, noli credere adicientibus, ut transeamus. Non enim transire volunt, set inherere.» Iac. IIII. (7), Resistite diabolo, et fugiet a vobis. (Bernardus): ³³⁰⁹ «Diabolus excitare temptationes nititur, set in te est si volueris dare aut negare ascensum.» (Pelagius): ³³¹⁰ «Diabolus est hostis qui non vincit, nisi volentem.» ³³¹¹ Mc. V. ³³¹² (12), Mitte nos in porcos, ut eos introeamus. Et concessit eim. [69va]
  • Sanctorum societas. Peccator enim, dum erat in peccatis, solus erat, set post conversionem associetatur excercitu ³³¹³ omnium sanctorum, vel iustorum qui sunt in ecclesia, et omnium angelorum qui sunt in celo. De hac societate habemus in Iudith (XV. 4), ubi dicitur quod Assirii, qui devotentes ³³¹⁴ interpretantur, ³³¹⁵ non adunati, in fugam ibant precipites, filii autem Israel uno agmine persequentes, debilitabant omnes quos invenire potuerunt. ³³¹⁶ Ideo. In Cant. (VI. 3), dicitur ecclesia terribilis ut castrorum acies ordinata. Prov. XVIII. (19), Frater qui adiuvatur a fratre, quasi civitas firma.
  • Auxilii Dei securitas. Eccli. II. (11), Respicite, filii, nationes hominum. Hoc Ysa. XL. (31), Qui sperant in Domino mutabunt fortitudinem, scilicet malam in bonam. Augustinus: ³³¹⁷ « Proicite in Deum, quia non est ita crudelis ut se subtrahat et cadere te permittat, ³³¹⁸ etc. » ³³¹⁹ Idem. (Iere. XX. 11), Dominus mecum est, quasi bellator fortis, etc. Ad Phil. IIII. (13), Omnia possum, etc. Ad Ro. VIII. (31), Si Deus pro nobis, quis contra nos, etc.

• Secundum vinculum est presumpcio de misericordia Dei. Vinculum istud solvunt tria si bene considerentur :
• • Iustitie Dei inflexibilitas. Prov. VI. ³³²⁰ (34), Zelus et furor viri, etc. Eccli. V. (6), Ne dicas : Miseratio Dei magna est. (Hugo de S. Victore): ³³²¹ « Ad magnam iusticiam iudicantis pertinet ut nunquam careant supplicatio, qui dum viverent noluerunt carere peccato. » Bernardus: ³³²² «Nempe si ³³²³ legitur : 'Pater misericordiarum et Deus totius consolationis';  legitur similiter: ³³²⁴ 'Deus ultionum, Domine Deus ultionum.'« Legitur (Ps. VII. 12): Deus iudex iustus. Legitur (Ps. LXV. 5): Terribilis super filios hominum.
  • Post peccatoris expectationem, Dei severitas. ³³²⁵ Ysa. XLII. (14), Diu patiens fui; sicut parturiens loquar. ³³²⁶ Eccli. V. (4), Ne dicas : Peccavi, et quid michi accidit triste, etc. Bernardus: ³³²⁷ « Cognoscetur Dominus iuditia faciens, qui nunc iniurias patiens ignoratur. » ³³²⁸ In Trenis. (I. 15), Vocavit adversum me tempus, etc. Apoc. II. (21), Dedi ei tempus ut penitentiam ageret, etc.
  • Divine comminationis asperitas. Sopho. I. (12), Visitabo super viros defixos in fecibus suis, etc. Mal. III. ³³²⁹ (5), Ascendam ad vos in iuditio, etc. ³³³⁰ Iere. II. (9), Adhuc (iuditio) contendam, etc. Ysa. XLVII. ³³³¹ (3), Ultionem capiam, etc.

• Tertium vinculum est desperatio remissionis. Vinculum istud solvit triplex Dei misericordia :
• • Prima est quia ad penitentiam diutius ³³³² expectat. Ysa. XXX. (18), Propterea expectat ut misereatur vestri. Sap. XI. (24), Dissimulans peccata homini, etc. In Tren. III. (22), Misericordie Dei est quod non sumus consumpti, etc. Ad Ro. II. (4), An ignoras quoniam benignitas (Dei ad penitenciam te adducit?), etc. II. Pe. III. ³³³³ (9), Patienter agit Dominus propter vos, etc. Bernardus: ³³³⁴ «Non abstinebam, Domine, a sceleribus, et tu abstinebas a verberibus; prolongabam iniquitatem et non, tu Domine, pietatem.» [69vb]
  • Secunda est quia penitenti misericorditer condonat. Prov. XXVIII. (13), Qui abscondit scelera sua, etc. Iere. III. (1), Reverte ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te. Eze. XVIII. (21) et XXXIII. (12), Quacumque hora, etc. Luc. XV. (11), de filio prodigo. Augustinus: ³³³⁵ «Domine, medicus et eger sum, ³³³⁶ (misericors es et miser sum.» Sana ergo et miserere. Non desperemus ergo de venia, ³³³⁷ sicut fecit Chaim: Gene. IIII. (13), Maior est iniquitas mea, quam ut veniam merear. Bernardus: ³³³⁸ « Mentiris Chaim, mentiris, quia Deus plus potest dimittere quam homo peccare. » Ysa. LV. (7), Derelinquat impius viam suam, et vir iniquus, etc.
  • Tertia est quia quiescentes a peccato misericorditer salvat. Ysa. XXX. (15), Si revertimini ³³³⁹ et quiescatis, salvi eritis. Ad Tyt. III. (5), ³³⁴⁰ Non ex operibus iusticie, etc. Ps. (XVII. 20), Salvum me fecit, quoniam voluit me.

1. Sequitur. Et loquabatur. Bene loquitur:Et loquabatur. Bene loquitur] Et loquabatur recte. Recte loquitur P2

• Qui confessione se accusat. Prov. XVIII. (17), Iustus in principio sermonis accusator est sui. II. Reg. Ultimo. (XXIIII. 17), Ego sum qui peccavi, ego sum qui inique egi.
• Qui peccatum suum circumstantiis manifestat. Ysa. XIIII. (22), Perdam Babilonis nomen, etc.
• Qui peccatis omnibus abrenuntiat. Prov. XXVIII. (13), Qui abscondit scelera sua, etc. Ysa. XXX. (15), Si revertimini, etc.
• Qui pro peccatis veraciter exorat. Luc. XVIII. (13), Deus, propitius, etc. Eccli. XXI. (1), Fili, peccasti ?, etc.