Sermo 100.

Paris, Mazarine 1026, fol. 72va-73ra

Dominica XVIIIa

1. Ecce homo quidam ydropicus erat ante (illum), etc, (Luc. XIIII. 2). Per ydropicum istum quatuor genera hominum designantur, scilicet superbi, avari, luxuriosi, detractores. Ydropicus enim:ydropicus enim] et notandum est quod ydropicus enim P2

• Ore fetet per detractionem. Ps. (XIII. 3), Sepulcrum patens est guttur eorum. Num. ³⁵⁴² (XIX. 15), Vas, quod non habebat operculum, immundum erat. ³⁵⁴³ Prov. XXIIII. (21), Cum detractoribus ne commiscearis :
• • Quia detractores peiores sunt quam raptores. Raptor enim potest restituere pecu[72vb]niam, ipse autem ³⁵⁴⁴ non potest restituere famam. Prov. (XXII. 1), Melius est nomen bonum quam divitie multe.
  • Quia inter fratres seminant discordiam. Eccli. XXVIII. (15), Susurro et bilinguis maledictus, multos enim turbabit pacem habentes. Iere. (I. 12), Super linguam, etc. ³⁵⁴⁵
  • Quia detractor tres uno ictu interficit, et sic ³⁵⁴⁶ magis nequam est lingua detractoris quam lancea, ³⁵⁴⁷ quia uno ictu tres interficit.

• Ventre turget per mentis elationem. Sap. IIII. ³⁵⁴⁸ (19), Disrumpet illos inflatos sine voce, etc.
• Cute nitet per libidinem, quia sicut dicit (Auctor incertus): ³⁵⁴⁹ « Nitens cunctis sordidum ostentat animum. » Eccli. XIX. (26), Ex visu congnoscitur vir, etc.
• Siti aret per avaritiam. Prov. XIII. ³⁵⁵⁰ Instructione dat, etc. ³⁵⁵¹ Et infra: (Prov. XIII. 25), Venter autem impiorum insatiabilis. Eccles. ³⁵⁵² (V. 9), Avarus non implebitur pecunia.

1. Notandum quod in hoc miraculo quatuor possunt notari :

• Primo difficultas curationis, cum dicit ydropicus. Ydropicus enim vix aut nunquam curatur, sic et peccator. Homo enim est ³⁵⁵³ vadens et non rediens a peccato, suple : per se, et hoc tribus de causis: ³⁵⁵⁴
• • Propter medici elongationem. Ps. (CXVIII. 155), Longe a peccatoribus salus.
  • Propter medicine, id est penitentie, abhominationem. ³⁵⁵⁵ Gregorius: ³⁵⁵⁶ « Manuit in eternum puniri, quam ad tempus aliquid adversitatis perpeti. »
  • Propter mundi dilectionem. Io. III. (19), Dilexerunt homines magis tenebras quam lucem. Ps. (IIII. 3), Filii hominum usquequo gravi corde, etc?

• Secundo locus curationis, quia existens in domo, id est intra se per peccatorum recordationem, que valet ad tria, scilicet :
• • Ad humilitatem servandam ut patet in puplicano : Luc. XVIII. (13), Deus, propitius esto michi peccatori. Gregorius: ³⁵⁵⁷ « Recordatio peccatorum custodia est virtutum. » Simon etiam leprosus curatus a Domino ad humilitatem nomen infirmitatis, ³⁵⁵⁸ Mt. XXVII. (32).
  • Ad devotionem excitandam. Ysa. ³⁵⁵⁹ XXXVIII. (15), Recogitabo tibi omnes annos meos in amaritudine anime mee.
  • Ad cautelam habendam. Eccli. XXI. (1), Fili, peccasti ? ne adicias iterum; set (et) de pristinis (deprecare), etc.

• Tertio tempus curationis, quia in sabbato, id est in requie a peccato. Ysa. (I. 16), Quiescite agere perverse, propter tria :
• • Ne recidivationem peccati sustineamus. Osee. IX. ³⁵⁶⁰ (3), Reversus est Israel, etc. ³⁵⁶¹ Iere. VII. (24), Facti sunt retrorsum, et non (in) ante, sicut uxor Loth que respexit retro. (Gene. XIX. 26) ³⁵⁶²
  • Ne pravo exemplo (corrumpamus) proximum. ³⁵⁶³ Ysa. III. (9), Peccatum suum, etc. Exo. XXI. (33), Qui aperuerit cisternam, etc. [73ra]
  • Ne Dei odium incurramus. Sap. XIIII. (9), Odio sunt Deo impius, et impietas eius. Ps. (V. 7), Odisti omnes qui operantur iniquitatem, etc.

• Quarto modus curationis. Quia apprehensum eum sanavit. Accipit Dominus peccatorem :
• • Libenter. Luc. XV. (20), Cum autem ad huc longe esset, vidit ipsum pater eius, et misericordia motus est. Iere. III. (1), Si dimiserit vir uxorem suam, etc. Eze. XVIII. (21), Quacumque hora, etc.
  • Festinanter. Luc. XV. ³⁵⁶⁴ (20), Occurrens cecidit super collum (eius), etc. II. Reg. XII. (13), Dixit David ad Nathan : Peccavi Domino. Et Nathan statim respondit: Et Dominus transtulit peccatum tuum; non morieris. Ps. (XXXI. 5), Dixi : Confitebor adversum me, etc.
  • Letanter. Quod patet ex amplexibus et osculo et huiusmodi, et etiam ex verbis eius. Luc. XV. (32), Epulari oporteret et gaudere.

Vel: Tunc apprehendit :

• Cum dat ei peccati cognitionem, id est provocat ad contrictionem. ³⁵⁶⁵ Iere. III. (2), Leva oculos tuos in directum, etc.
• Cum sanat per gratie infusionem. I. Pe. I. (13), Sperate in eam, que vobis offertur gratiam.
• Cum dimittit abire liberum per bonam operationem. Luc. (X. 37), Vade, et tu fac similiter.