III. – Ennodius Fausto

1. Acta¹¹⁶⁷ est causa desiderii mei beneficio querellarum ; meruit inpudentia quod negabat urbanitas. Diligentiam sancti pectoris, quam artifex silentium tegebat, elicui ; taciturnitatem, quae ad fomenta ardoris mei parata fuerat, terminaui ; prorogando uiles paginas pretium uincentis accepi. Sic usuram cultori uexatis reddit uber terra caespitibus et feturam nobilem de singularibus parturit gleba germinibus ; sic ad uocem unius hominis montium secreta respondent, et dum angustus clamor uincitur, ualetudinem suam elementa manifestant. 2. Euangelicis tali facto obsecutus oraculis fructum de praecepti sum ueritate sortitus, cuius declarat instructio, quod pulsanti saepe surgat et tribuat Deusa (cf. Luc, 11, 8), si non propter meritum, uel propter inportunitatem. Facessat posthac infidelium male cauta discussio : integritati sententiae periculis praesentibus idoneus mihi testis adstipulor. Frequenti oratione optata promerui, concessum est precum adsiduitatiadsiduitati quod negabatur examini. 3. Debeo uobis amicitiam, querimoniae meae, quas, dum uotis effectum tribuitis, plus amabo. Fuerit licet origo uestra a iusto dolore ueniens, frequenter a uobis, postquam praestitistis, etiam inlaesus incipiam.¹¹⁶⁸

Delenificam allegationem amplexus epistolaris alloquii ago atque habeo gratias, quod me diu tristium noluistis esse participem. 4. Fecistis hoc forsitan uoto et studio consulentis, sed adscribo peccatis meis, quod maioribus, dum temperatis alloquio, sum iactatus angoribus. Mihi uni in aduersum prouisa contingunt, dum grauiora semper in maerore aestimo, quae tacentur, quia credo quod de mediocribus saepe communicentur uerba languoribus, cum proximitas funeris imperet silentia cito rumpenda. Deo gratias, qui ea quae dura aestimantur, clementia bene uertit, et quae ex merito nostro uentura collegimus, ex sua facit miseratione transferri. 5. Voluissem tamentamen talem circa paruitatem meam dignatio uestra tenuisset affectum, ut quem comitem saepe gaudiis adhibuistis, cum eo elegissetis etiam aduersa partiri¹¹⁶⁹. An putatis tale beneficium in acceptum me esse relaturum, si ab aestibus pectoris uestri tamquam male fidelis excludar ? Non est, ut uideo, apud uos mei ratio dispensata consilii. Ego mihi perire gratiam puto, nisi eam rerum omnium uobiscum communicatione nutriatis. 6. Desinite, quaeso, in hac mihi parte consulere uestra inpendio uerba cupienti : cui si uotiui negentur affatus, fatiscam, ut terra cui caelo nihil liquitur nec uenas suas suco bibuli umoris infundit, unde innatis alimenta culmis exhibeat et ad falcem grauidas aristas adducat. Vt piscis aqua abstractus uitalibus indumentis priuatus extinguitur, sic ego subductis alloquii uestri fluentis interimor. Quaerant alii quod delectet : ego res ad animam pertinentes expostulo. Mihi non tam delicias uerba uestra pariunt quam salutem. 7. Rem fateor nullis coloratam fucis, nullis nebularum depictam mendaciis, quia non sum simulandi artifex : decerptum aliquid uitae meae censui, dum tacetis. Male uos fideles adseritis, si ad aures measmeas generaliter deflenda per uos deferantur incommoda, quasi nescire alicui Christiano liceat malum, cui¹¹⁷⁰ Roma subcumbit. 8. Barbaras nationes et a nostro limite toto paene orbe discretas continuis haec conicio lamentis ingemescere et ad solacium nostrum lacrimas commodare. Huius rei magnitudo uestra adhibere se indicem fugit, ut in perniciem meam fallacium nuntiorum diabolica cum securitate uota mentiantur, ut non sit ad cuius ueritatem post fabulas redeam nec qui animum meum ueri demonstratione sustentet. 9. Caue faxis, mi domine, uobiscum mihi alia res est : aliud fori uis, aliud triclinii. Audiat te, quae in conuersatione publica didiceris, familia domestica retexentem. Subiectorum animos et fideles ut putatis mentes relationum uestrarum cibis alite, ne ieiuna amicorum corda talibus ferculis inpasta moriantur.