- 14 -
Simi, Niccolò; Carello, Giovanni Battista

Ephemerides Nicolai Simi mathematici Bononiensis, ad annos XV incipientes ad anno Christi MDLIIII usque ad annum MDLXVIII cum meridiano inclytae civitatis Bononiae diligentissime collatae. Eiusdem canones usum ipsarum Ephemeridum explicantes, ac mira facilitate declarantes: praeterea tractatus de electionibus, de mutatione aëris, ac de revolutionibus annorum & c. His accessit tabula Io. Baptistae Carelli Piacentini, iuxta motum horarium ipsorum Planetarum, in qua singulis horis post meridiem, motus Solis, Lunae, aliorumque Planetarum facillime inveniri possunt

Venetiis : ex officina Erasmiana Vincentii Valgrisii, 1554

Cc. [ ]2v-[ ]3r: Iacobo Antonio Balbo patritio veneto Vincentius Valgrisius, Venetiis idibus Ianuarii 1554 :

“Diu quidem, Multumque cogitavimus, cuinam potissimum dicaremus hunc novum Almanachum, quem nostris typis excussum in lucem mittimus: nullumque hactenus reperire potuimus, cui munus eiusmodi magis omnino conveniret, quam tibi Balbe doctissime; ne dicam merito eloquentissime. Siquidem tu, etsi per paucos menses adipiscendae huius pulcherrimae artis cognitioni operam navasti tuam; ita tamen assidua quadam exercitatione, ac diligentia profecisti, ut ex immus. Neque mirum sane id cuiquam videri debet; cum eo usus fueris praeceptore (nempe Ioanne Baptista Carello Placentino) qui in tradendis nobilitatis (etsi tu unus existas in hanc Urbe admirabili, celeberrimaque Republica nobilissimus) sed qui potius (ut solitum facere Socrates ferunt) acumine iuditii sui discernat aciem illorum, qui eiusmodi militi e mancipare se se decreverint: eosque quos aptos ad hanc pugnam fore perspiciat, facillime admittat, reliquos vero benigne, ac ingenue repellat. Sed ne iam longius nostra progrediatur oratio, quae in hoc volumine contineantur, brevi sermone hic explicabimus, idque non tui certe docendi causa (qui iamdudum notare sine cortice didicisti) sed eorum potius gratia, quibus (ut ait Apostolus) adhuc lacte fit opus, et nondum solido cibo. Ac primum quidem Almanach nomen huic inditum est operi; Chaldeo sane sermone, Graeca vero lingua ephemeris [in greco nel testo]. Cuius quidem usus hic est, ut per multos annos proximos futuros (habita prius a Christi natalibus supputatione) ostendat ad meridianum urbis Bononiae, singulis plane diebus, qua in parte signiferi orbis, Sol, Luna, caetere que erraticae stellae, una cum capite Draconis Lunae sint possita et collocata. Iam vero initiohuius voluminis primum quidem ordo totius operis explicatur. Deinde Planetarum potestates cum percummoda tabella satis pulchre depinguntur. Eorundem insuper Planetarum potentiae accidentales ostenduntur. Postea subycitur de electionibus operum caput, ex quo plura eliciuntur utilia, hac annotatione digna. Deinde vero de aeris mutatione satis abunde tractatur. Tempora insuper meridiana Solis gradatim ab altitudine poli supra Horizontem per gradus 42. usque ad gradus 52. satis aperte describuntur. Modusquoque inveniendi differentias caeterorum locorum a meridiano Bononiae ibidem oculis subycitur. sequitur mox alius modus reducendi horas ante vel post meridiem ad horas horologii, et horas horologii ad horas meridiem precedentes vel eum etiam subsequentes. Compositio praeterea domiciliorum coelestium exemplis aptis demontratur quas ob rationes facile singulis diebus tam ante quam post meridiem, qualibet hora, thema coeleste erigi poterit adiuncta methodo inveniendi partem fortunae, Secundum Ptolemaei reliquorumque sententiam. Explicatur postea modus inveniendae latitudinis Lunae, ac quinque syderum errantium. His adiunguntur tabulae tres: quarum in singulis 250 stellae fixae continentur, ut intelligi possit, cum primum erecta fuerint figura duodecim caelestium domiciliorum, quae nam e fixis stellis Zodiaci sit in decima domo, aut in imo coeli; in angulo scilicet tam orientali quam etiam occidentali. Quod quidem valde est conducibile ad iudicandum, ut ex innumeris Ptolemaei locis facile apparet. Docetur deinde quaemadmodum fieri possint annuae conversiones; simul appositis earum tabulis. Postremo adiunximus tabulam iuxta motum horarium Solis, Lunae ac reliquorum errantium, abunde quidem satis amplam: quae a Ioanne Baptista Carelo preceptore tuo nomine nostro confecta modo, et absoluta est, (ex qua minimo negotio ac perexigua ratiocinatione, qualibet hora pomeridiana, quemcunque diurnum Planetarum motum (si quis sit huius artis ac disciplinae studosus) habebit eliciendi facultatem. Permulta vero in hoc opere per similitudines, atque exempla sunt declarata: ea nempe ratione, ut maiorem hoc pacto utilitatem studiosi, delectationemque perciperent. Multa pareterea hic explanantur; quae aliis in locis vel non reperias omnino; vel ita certe reperias, ut non longe obscuriora, ec Delphicis oraculis similia videantur. Plurima quoque praetermissit auctor, quae ab re esse hoc est, quae ab huiusmodi tractatione fore aliena iudicavit. Haec igitur hactenus, quae recensuimus, hoc volumine est complexus. Quae si tibi nobilissime, ac optime Balbe placuisse cognoverimus, pro viribus enitemur, ut in posterum, ex officina nostra prodeant, quae sint auribus tuis gratiora, ac intelectui tuo conducibiliora. Vale Venetiis ex officina nostra Idibus Ianuarii 1554. Lucae Gaurici, Geophonen. Episcopi/Carmen ex tempore editum/ Nicoleus Simus, qui coeli Sidera callet/ Nuper Ephemerides has edidit impiger auctor./Quas Veneta impressor Vaugrisus vendet in urbe;/Has emat atq. legat quisquis vult scire futuros/Eventus rerum, multis labentibus annis”.