[I] Circa primum sciendum quod inter fratres uterinos filios eiusdem ¹⁵⁶² matris non |142va| est disparitas in nobilitate ex parte matris ipsius quin omnes sint eque nobiles uel eque rustici, nec debet unus cum alio gloriari uel super alium comendari, set ex parte alterius et alterius patris est frequenter magna disparitas in tantum quod quidam sunt filii nobilis uiri et legittimo thoro, alii sunt rustici minus filii et de adulterio nati et de hac nobilitate potest unus super alium comendari. Hoc ideo dixi quia nos omnes boni et mali et diuites et nobiles et rustici omnes sumus fratres uterini : fratres enim sumus, Gen. (13, 8). Ratio est quia de utero eiusdem matris egressi et in sinum unius matris habemus reuerti. De hac matre loquitur Sap. in Ecclesiastico XL (1) : occupatio magna creata est hominibus et iugum graue super filios Ade a die exitus de utero matris mee etc. usque : in diem sepulture in matrem omnium. Ecce quod matrem omnium uocat terram et pro Deo sumus de eadem matre nati, de eadem terra figurati, uere sic Ecc. 33 (Eccli. 33, 10) : omnes homines de solo et ex terra unde creatus est Adam. Si omnes de eadem matre nati, de eadem terra figurati, sic et omnes sumus fratres uterini. Quid ergo superbis terra et cinis, Ecc. X (Eccli. 10, 9). Unde dicit uersificator ¹⁵⁶³  : « Cum fex, cum limus, cum res uilissima sumus, unde superbimus ? Ad terram terra redimus. » Quomodo audet ¹⁵⁶⁴ unus super alium gloriari de nobilitate parentele carnalis, cum ex parte matris a qua caro trahit originem, omnes simus ¹⁵⁶⁵ fratres |142vb| uterini ? Filius regis numquid est de nobiliori uentre natus uel formatus de materia mundiori quam filius rustici ? Certe non. Ymmo probo quod de debiliori. Ista est conditio lateris que de terra formatur quod lateres igne decocti mundiores efficiuntur. E contrario si lauantur aqua, quanto plus lauantur aqua, tanto amplius sordidantur, que terra formantur. Est corpus humanum a principio de limo terre formatum, corpus nostrum inde habet conditionem laterum quo quanto magis nutritur in aquis deliciarum, tanto plures immunditias habet, plures feditates emittit per os, aures etc. ; et sic de aliis in tantum quod dicit Hugo ¹⁵⁶⁶ de claustro anime quod « nihil aliud est caro, cum qua tanta est cura, cum qua tanta est societas, quam spuma caro factum fragili decore uestitum : set erit cadauer miserum et putridum, et cibus uermium. Si, inquit, consideres quid per os et nares et ceteros meatos corporis egrediuntur, uilius sterquilinium numquam uidisti. » Econtra corpus humanum ad modum lateris quando decoquitur in camino paupertatis (Is. 48, 10) pauciores immunditias habet uel emittit. Unde uulgaliter dicitur : c’est tro bele chose veir poverté ¹⁵⁶⁷ . Ergo exemplo laterum cogitare debent filii magnatum qui nutriti sunt in aquis quod ipsi non sunt de materia mundiori formati ¹⁵⁶⁸ , de nobiliori uentre nati quam filii pauperum rusticorum. Ita |143ra| dicitur in Nahe ¹⁵⁶⁹ (Nah. 3, 14) : intra lutum calca subigens ¹⁵⁷⁰ laterem tene. Hoc est dictum : considera in lateribus de luto formatis ¹⁵⁷¹ tui originis uilitatem et tu non gloriaberis, ymmo calcabis et uilipendes. Dicit Alanus ¹⁵⁷² de Complanctu ¹⁵⁷³ nature : « Heu ! Homini unde fastus, ista superbia ? Cuius erumpnosa natiuitas ¹⁵⁷⁴ , cuius uitam laboriosam demollitur natiuitas, cuius penalitatem penalior morte concludit natiuitas, cui omne momentum, uita naufragium, mundus exilium, cui uita aut abest aut spondet absenciam, mors aut instat aut mutatur instantiam. » Habeo ergo quod de nobilitate parentele carnalis nullus debet super alium gloriari uel super alium comendari quia omnes sumus fratres uterini ex parte matris, id est non multi sapientes secundum carnem, non multi potentes, non multi nobiles ut non glorietur omnis caro in conspectu Dei (I Cor. 1, 29). Sic ¹⁵⁷⁵ ergo aliquis debet comendari super alium, de nobilitate quam habet ex parte patris, quia, si filius Dei est, non dyaboli. Sic gloriabatur ille de quo libro ¹⁵⁷⁶ Sap.(2, 13) : filium Dei se nominat. Sequitur (Sap. 2, 16) : et gloriatur se patrem habere Deum. Sic gloriabatur Apostolus ad Rom. 6 (5, 2) : gloriamur in spe filiorum Dei. De hac nobilitate que uenit ex parte patris comendantur isti martires gloriosi cum dicitur (Rom. 8, 14) : hii filii sunt Dei, ut exponatur de hiis illud quod scribitur Sap. 6 (5, 5) : computati sunt inter filios Dei, conscio seu congregatio pulcrior inter sanctos, portio seu possessio potior, quia |143rb| inter sanctos sors illorum.

[a] De primo nota quod campsor uel mercator computat quandoque cum denariis plumbeis summam et peccunias quas recepit uel expensas quas fecit uel facere intendit. Hoc modo accipitur computare in Luc. XIIII (28) : quis ex uobis uolens turrim edificare non ¹⁵⁷⁷ prius sedens computat sumptus qui necessaria sunt. Alio modo dicitur quod campsor computat quando monetam quam recipit numerat, ut eam in sacco uel archa ponat. Inter computare primum et secundum est differentia, quia in primo compoto recipiuntur libentius plumbei denarii quam aurei uel argentei. Ibi enim non attenditur ad ualorem set solum ad situm. Unde ostenditur ¹⁵⁷⁸ frequenter quod denarius plumbeus in tali compoto ualet centum, ubi aureus ualet dimidium solidum tantum. Ratio etiam est : denarius secundum quod mutat alium et alium situm ualet modo C libras, modo unum obolum solum. In secundo compoto non sic fit. Verum est quod ad mensam campsoris portantur denarii cuiuslibet conditionis, set campsor qui nouit ualorem ¹⁵⁷⁹ cuiuslibet monete non omnem monetam computat et recipit. Ymmo antequam computet peccuniam que offertur sibi, primo eligit denarios bonos uel malos aureos et ab argenteis ; quo facto omnes malos refutat et solos bonos computat et in archa reponit, ita quod componit aureos ex parte una, argenteos ex parte alia |143va| in saccis diuersis. Spiritualiter campsor qui nouit ualorem cuiuslibet monete est solus Deus qui nouit merita cuiuslibet persone. Campsor iste habet duplicem mensam, mensam regni celestis et mensam ecclesie militantis. Set computare est ualde equiuocum hic et ibi. Loquitur de prima mensa ipsemet ubi dicit (Luc. 22, 29-30) : dispono uobis etc. usque ibi : super mensam meam in regno meo. De secunda loquitur sub parabola mense usurarii : quare non dedisti peccuniam eam ad mensam et ego ueniens cum usuris utique exigissem illam (Luc. 19, 23). Secundum ueritatem de omni peccunia quam ipse mutuat ¹⁵⁸⁰ nobis in mensa uite presentis exigit ¹⁵⁸¹ usuras [ad] usum meritorii operis. Modo sicut computare est ualde equiuocum hic et ibi, in compoto enim huius mundi gratius ¹⁵⁸² recipiuntur denarii plumbei quam aurei, sicut et boni uiri in mundo non computantur nec sunt alicuius reputationis. Hoc deplorat Je. 14 in Tren. (4, 2) : filii Syon incliti et amicti auro puro, ecce denarii aurei, quomodo reputati sunt in uasa testea opus manuum figuli ! Ratio est quia in isto compoto non attenditur ad ualorem monete set solum ad situm : ille plus reputatur qui habet maiorem statum, et frequenter contingit quod denarius plumbeus, homo nullius ualoris, ponitur in alto situ, ideo reputatur multum, computatur per centum, ubi denarius aureus, homo magni ualoris, tenet infimum gradum nec reputatur unum obolum. Ysa. LIII (2-3) : desiderauimus despectum |143vb| et nouissimum uirorum, unde nec reputauimus eum. Recte est de compoto huius mundi sicut de compoto algorismi : ibi enim omnis littera non mutata nisi secundum situm ualet, modo simplum, modo decuplum ¹⁵⁸³ , modo centuplum ; sic in reputatione mundi eadem persona in nullo mutata quantum ad ualorem secundum alium et alium situm uel gradum reputatur modo modicum, modo multum. Et quid contingit ? Certe quod denarius qui nunc ualebat centum cito mutatur ad situm alium et tunc non ualet nisi obolum ; sic uero fortuna currente et Deo uolente homo nullius ualoris qui modo propter altitudinem status reputatur centum in momento perdit statum illum et non reputatur ad unum obolum. Ecce quomodo computabitur ¹⁵⁸⁴ in mensa regni celestis. Verum est quod ad illam mensam portantur denarii cuiuslibet conditionis, omnes boni et mali afferunt se ad ueniendum et omnes stabimus ante tribunal Christi (Rom. 14, 10). Set campsor qui nouit ualorem cuiuslibet monete, merita cuiuslibet persone, bonam monetam computat et malam refutat. Sap. XV (2) : si peccauimus scimus quoniam apud te sumus computati. Unde ipse primo eligit et separatur denarios bonos a malis, electos a reprobis ¹⁵⁸⁵ , malos non computat set simpliciter refutat iuxta illud (Mt. 13, 48) : elegerunt bonos in uasa, malos autem foras miserunt. Item inter denarios bo|144ra|nos ipse distinguet et secundum ualorem eorum reponet eos in locis diuersis ; illic patres dispositi ¹⁵⁸⁶ secundum qualitatem meriti, sicut dicitur in Ysa ¹⁵⁸⁷ . Inter alios martires collocantur de primis. Ideo dictum est computati sunt etc.

De secundo dicitur quod persona libere conditionis, quamdiu possidet terram uel inhabitat ¹⁵⁸⁸ domum conditionis similis, rationem terre uel loci subiacet in aliquo seruituti. Set quando persona de se libera non possidet terram nisi liberam, non habitat ¹⁵⁸⁹ locum nisi amortizatum, tunc talis nec ratione loci nec ratione sui subiacet in aliquo seruituti. Propter hoc religiosi loca que inhabitant faciunt amortizari. Hoc ideo dico quia summa et sola seruitus est peccati seruitus ¹⁵⁹⁰ , quia secundum Augustinum ¹⁵⁹¹ quod « bonus si seruiat, liber est ; malus autem etiamsi regnet, seruus est, nec hominis tantum set, quod grauius est, tot dominorum quot uitiorum. » Ratio est quia sicut seruus quantumcumque laborat nihil sibi acquirit, sic peccator per quecumque opera bona nihil de condigno potest mereri. Ergo qui facit peccatum seruus est peccati. Persona libere conditionis est anima habens libertatem arbitrii. Terra multipliciter serua est. Caro nostra figurata est per terram Egypti que propter habundantiam redacta est in seruitutem regis pharaonis, Gen. XLVII ¹⁵⁹² . Egyptus angustia, uel tribulo coangustans. Terra ergo Egypti est terra domus nostra que multas angustias patitur famis et sitis, frigoris et nuditatis et sic de aliis, et hanc multiplicem seruitutem incurrit propter cibum uetitum quem appetat. |144rb| Anima enim libera erit immunis ab omnibus istis : que erat libera facta est ancilla, dicitur primo Mach. I (2, 11). Anima ergo quamuis ratione sui sit libera, quia tamen habitat domum terrenam conditionis seruilis, ratione eius frequenter incurrit seruitutem peccati. Je. VII (Rom. 7, 25) : ego ergo mente seruio legi Dei carne autem peccati. Nota : nec potest anima, quamdiu inhabitat domum istam uel terram non amortizatam, quamdiu coniuncta corpori mortali, temporaliter esse libera a seruitute peccati. Facias terram tuam amortizari (Deut. 24, 4), id est facias ¹⁵⁹³ carnem per opera misericordie mortizari. Colo. 3 (5) : mortificate ¹⁵⁹⁴ membra uestra que sunt super terram, sequitur (3, 6) per que uenit ira Dei super filios diffidentie. Unde quanto caro melius mortificatur, tanto anima liberior efficitur. Ratio est quia duorum habentium diuersas qualitates uel quanto unum magis mortificatur, tanto alterum actioni eius magis subicitur. Si cesset repugnantia qualitatum, cessat subiectio unius ad alterum. Caro et spiritus in uita presenti habent qualitates contrarias et adinuicem ualde repugnantes, dicente Apostolo, Ro. VII (23) : uideo aliam legem in membris meis repugnantem legi mentis mee et captiuum me ducentem in lege peccati. Et ideo durante rebellione carnis ad spiritum, quanto caro magis subicitur et amplius captiuatur in tantum quod si secundum carnem uixeritis moriemini, Rom. VIII (13) ; econtra quanto caro magis moritur, tanto spiritus liberior efficitur, |144va| quia si spiritu facta carnis mortificaueritis uiuetis (Rom. 8, 13), set in penitentia, quia etiam resumptis corporibus cessabit etiam subiectio et seruitus predicta et tunc enim creatura liberabitur a seruitute corruptionis in libertatem glorie filiorum Dei, Ro. 9 (8, 21). Hoc aduertentes ¹⁵⁹⁵ martires gloriosi fecerunt morte sua ¹⁵⁹⁶ mortificari totaliter ¹⁵⁹⁷ , fecerunt carnem martirio consumari, et ideo nec ratione martirii consumati et ideo nec ratione terre sue subiacent in aliquo seruituti, ut concludam de eis : ergo liberi, Mt. XVII (25).

Tertio ipsi sunt quorum conscio uel congregatio pulcrior inter sanctos. Dicitur uulgaliter quod ille qui coream intrat oportet quod corizet. Simile enim prouerbium habetur primo Reg. (16) ubi legitur quod cum Saul ad cuneum prophetarum psallentium ¹⁵⁹⁸ et corizantium uenisset prope, statim cum eis incepit prophetare et canere (II Reg. 19, 24) : unde exiuit prouerbium : Num ¹⁵⁹⁹ et Saul inter prophetas ? Ratio autem quare iste qui coream intrat cognoscitur coreizare est in promptu, quia enim coreizantes adherent sibi mutuo et tenent se cum manibus. Ideo unus trahit sibi alium, ita quod duobus motis et coreizantibus tertium qui est inter eos necesse est moueri et coreizare cum illis duobus. Spiritualiter corea quantum ille qui ingreditur coreizante cognoscitur est congregatio bona uel mala. In corea enim bonorum efficitur bonus homo, in congregatione malorum malus. Ps. (17, 26) : cum sancto sanctus eris |144vb| etc. Ratio est quia socii de corea, de congregatione una, adherent sibi mutuo passuum et unus faciliter trahit secum alium ad portandum. Propter hoc dicit Ysidorus ¹⁶⁰⁰ quod « melius est malorum odium quam consortium. Sicut enim multa bona habet communis uita sanctorum, sic multa mala affert societas malorum. » Item manus unius trahit alterum. Per manus intelliguntur opera, et mala opera unius faciliter trahuntur ab alio in exemplum. « Exempla enim plus mouent quam uerba », secundum Gregorium ¹⁶⁰¹ . Causa ergo quare ille qui intrat coream cogitur malus esse est mutua ¹⁶⁰² adhesio ipsorum. De hac adhesione in corea malorum habemus figuram in Gen. (22, 13) ubi Abraham uidit post tergum arietem inter uepres herentem cornibus. Vepres in prendentes sunt peccatores et melius peccatrices que quasi uiolenter prendunt hominem earum coream frequentantem. Prou. 6 (26) : mulier uiri pretiosam animam capit. Ecc. A (Eccle. 7, 27) : uidi amariorem morte mulierem que laqueus est uenatorum, sagena cor eius, uincula manus illius. Qui placet Deo effugiet eam, qui peccator est capietur ab illa. Aries animal brutum habens duo cornua est brutalis homo seu habens duplicem appetitum, aries inter uepres heret cornibus quia homo intrans coream peccatorum et precipue mulierum toto affectu eis adheret in tantum quod non possunt homines separari a |145ra| mulieribus. Nunc quicumque sentit arietem sic uepribus adherentem, utinam faceret sicut fecit Abraham qui arietem mactauit et sic filium liberauit. Dictum est iam quod aries dictum est brutum animal, caro uel bruta sensualitas, filius spiritus ad similitudinem Dei factus. Modo ista duo sunt per immediata ut intra tactum est : uel oportet arietem mactari, carnem per opera misericordie, uel mortificari filium, id est spiritum interfici morte peccati. Si enim secundum carnem etc. ut supra (Rom. 8, 13). Hoc aduertentes ¹⁶⁰³ martires, isti fecerunt arietem mactari ut filius posset liberari et ut dicat eorum quilibet (Ps. 87, 5-6) : factus sum sine adiutorio inter mortuos liber. Et mihi uidetur quod isti eundo ad martirium coream pulcherrimam fecerunt. In capite enim coree fuit una domina gratiosa Concordia, quia legimus ¹⁶⁰⁴ quod, cum Ypolitus cum tota familia sua christiana et nutrice eius, Concordia fuissent adducti coram prefecto et ipse eis suaderet ut ydolis consentirent ne eorum corpora perirent, Concordia et pro omnibus respondit ¹⁶⁰⁵ quod isti nullatenus consentirent, unde ipsa ¹⁶⁰⁶ ante omnes manifesta fuit et alios post se ad martirium duxit. Ecce corea ualde pretiosa, Prou. XIIII (9) : inter istos morabitur gratia. Sic habeo quod ille qui ingreditur coream coreizantecognoscitur et quicquid sit de corea bonorum et malorum in uita presenti. Non est dubium de corea bonorum |145rb| quia illic habent perpetuum gaudium et iuge tripudium. Vix enim hora uel dimidia fit ¹⁶⁰⁷ in celo silentium, ibi est una uox letantium et unus amor cordium. Quicumque intrauit coream sanctorum oportet quod coreizat et faciat festum. Exultabunt enim sancti in gloria etc. (Ps. 149, 5). Narra de illa pulcra corea ¹⁶⁰⁸ XVII martirum in Lugduno ¹⁶⁰⁹ , quomodo unus ciuis, audiens quod christiani martirizabantur, cum surgeret de lecto et haberet adhuc alterum pedem nudum, statim decollatus accepit caput suum in manibus suis et portauit ad puteum, dixit (Ps. 149, 5) : exultabunt in gloria sancti ; alii de puteo mundauerunt in cubilibus suis. Ecce pulcra et magna corea, hanc intrauit hodie Ypolitus cum familia sua ut dicat ipse : in plenitudine sanctorum detentio mea, Ecc. (Eccli. 24, 16) et quia in illa corea est mirabile gaudium et ineffabile et ibi impletur uoluntatis desiderium potest ipse dicere illud quod scribitur in psalmo (15, 3) : sanctis qui sunt in terra eius, mirificabit ¹⁶¹⁰ omnes.

Tertio sunt quorum portio potior : inter sanctos sors illorum. Horum olim fuit uerbum ¹⁶¹¹ religiosi cuiusdam, quod adhuc hodie uulgaliter recitatur : « Nos, inquit, sumus fratres set scutelle nostre non sunt sorores » ; secundum ueritatem eiusdem matris, ex alio tamen et alio patre. Quamuis sint uterini fratres, scutelle tamen eorum non sunt semper sorores. Quandoque enim mater, que plus diligit adulterum quam uirum proprium, meliorem portionem |145va| et maiorem scutellam dat filiis spuriis quam legittimis. Hoc uerum est quando mater scutellas diuidit. Totum contrarium accidit quando pater scutellas distribuit, quia ipse meliorem scutellam dat filiis propriis quam extraneis. Dixi autem quod nos omnes boni et mali sumus fratres uterini, filii eiusdem matris, ex alio tamen et alio patre, quia quidam filii dyaboli, et quamuis ita sit, quidem nos omnes sumus fratres, scutelle nostre tamen non sunt sorores, non sunt bene pares, quia unus esurit et alius ebrius est. Ratio : quia terra mater nostra modo diuidit scutellas et dat portionem maiorem spuriis quam liberis, mali plus habundant in terrenis et temporalibus bonis quam faciunt boni. In quorum manibus iniquitates sunt terra eorum repleta est muneribus (Ps. 25, 10). Ecce ipsi peccatores etc. (Ps. 72, 12). Ecce quod in uita presenti, ubi mater diuidit scutellas, mali habent meliorem sortem. De qua sorte Moyses loquitur Sap. secundo (6-7) in persona eorum dicit : uenite, fruamur bonis que sunt, utamur creatura tamquam in iuuentute sceleriter, uino et unguentis pretiosis nos impleamus etc. Sequitur (Sap. 2, 9) : quoniam hec est pars nostra et hec est sors nostra. Totum contrarium erit quando pater noster diuidet scutellas, quando distribuet et retribuet singulis secundum merita sua. Juxta illud Ps. (77, 54) : sorte diuisit eis terram in funiculo distributionis. Qui nunc habent scutellam uacuam, ipse dabit plenam. Beati qui nunc esuritis quoniam saturabimini (Luc. 6, 21). Mali uero, qui nunc |145vb| habent plenam, ipse dabit uacuam scutellam. Ve uobis diuitibus etc. Ve uobis qui saturati estis quia esurietis, in Luc. (6, 24-25). Non ergo debent indignari pauperes si habent modo peiorem sortem, uacuam scutellam, set debent sperare et patienter exspectare quousque pater scutellas diuidat ¹⁶¹² quia tunc habebunt meliorem sortem. Ps. (30, 15-16) : ego autem in te speraui Domine, dixi Deus meus es tu, in manibus tuis sortes mee. Dicit Beda ¹⁶¹³ super illo uerbo (Jac. 1, 2) : omne gaudium existimate etc. : « Ne indignemini si mali in mundo floreant etc. » sicut habes in sermone ¹⁶¹⁴ Saluatorem exspectamus. Modo diuites non debent gaudere quia modo habent meliorem scutellam, quia dicit Jeronimus ¹⁶¹⁵ quod « difficile est, ymmo impossibile, ut presentibus et futuris quis fruatur bonis » etc. ut habes in sermone ¹⁶¹⁶ Qui custos est. Set unde quod illi qui nunc habent uacuam scutellam, tunc habebunt plenam et econtrario ? Ecce scitis quod due situle que obuiant sibi in aliquo puteo uel in una cysterna et uoluuntur ¹⁶¹⁷ una rota, sic se habent quod dum una plena ascendit, alia uacua descendit. Postmodum autem uoluente rota motu opposito, illa que primo ascendebat plena descendit euacuata et que primo uacua descendebat ¹⁶¹⁸ ultimo plena ascendit. Due situle, una plena, alia uacua que obuiant sibi in puteo sunt diues plenus et pauper egenus qui obuiant simul |146ra| in unum. Diues et pauper obuiant sibi ut imperator est Dominus, Prou. XXII (2). Rota fortune modo sic currit et uoluet pro diuitibus quod diues quia plenus diuitiis eleuatur, exaltatur et ab omnibus honoratur, pauper autem, quia uacuus deprimitur et despicitur, set quando rota uoluetur modo opposito, diuites deprimuntur, uacui et pauperes exaltabuntur et replebuntur omnibus bonis. Luce primo (52-53) : deposuit potentes de sede et exaltauit humilis esurientes impleuit bonis etc. Sic patet quod situle non sunt pares nec scutelle sorores. Exemplum habemus in diuite epulone et Lazaro mendico. Dilata quomodo scutelle eorum non fuerunt sorores. Figuram habemus in Gen. in illo Beniamin de quo dicitur primo Reg. (10, 20) quod cecidit sors tribus Beniamin. Iste primo uocatus est a matre Benom, id est doloris filius, postmodum pater uocauit eum Beniamin, id est filium dextre. Hoc figuratiue designat quod illi qui in presenti sunt filii doloris ¹⁶¹⁹ filii dextre uocabuntur et habebunt meliorem scutellam, Act. 20 (26, 18) : accipiant remissionem peccatorum et sortem inter sanctos, et Sap. 3 (14) : dabitur ei fidei donum electum et sors in templo Dei acceptissimi. Bonorum laborum enim labor gloriosus est fructus. Tales fuerunt isti martires gloriosi ut dicunt illud Col. I (12-13) : dignos nos fecit in partem sortis sanctorum et transtulit in regnum filii dilectionis sue.

De tertio principali nota quod dicunt grammatici quod inter partes orationis hoc est |146rb| conditio solius pronominis quia pronomen ita regit quod non regitur. Bene inueniuntur partes alie que regunt et reguntur, sicut uerbum, et alie que non regunt neque reguntur, ut aduerbium, coniunctio, prepositio, interiectio. Verum est tamen quod prepositio regit set non omnem casum, quia deseruit ablatiuo et accusatiuo tantum. Accipiamus pronomen et prepositionem. Videtur mihi quod talis est differentia, qualis est differentia inter superbum et humilem. Prepositio, quid est ? Pars orationis que preponitur aliis orationibus. Hec est conditio superborum qui omnibus uolunt preponi : uolunt semper regere et non faciunt. Illi quando ueniunt ad statum prepositionis non deseruiunt nisi actiuo et ablatiuo tantum. Nihil aliud faciunt nisi accusare subditos, et tunc innocentes non possunt ab eis aliquid auferre. Figura in Gen. (Ex. 1, 11) ubi legitur quod proposuit eis magistros ut affligerent ; set utrumque agerent laborauerunt, Jere. IX (5). Ysa ¹⁶²⁰ . (52, 5) : dominatores autem inique agunt.Superbi ergo conditionem prepositionis habent, que non regitur set regit tamen duos casus. Superbi inique agebant usquequaque (Ps. 118, 51). Set ueri humiles habent conditionem pronominis: uolunt regere set reguntur. Ideo dicit aguntur. Item pronomen dicitur, quia pro nomine ponitur. Quamuis sit conditio omnium uere humilium, quasi scilicet ipsi gaudeant ¹⁶²¹ quando patiuntur aliquem pro nomine Christi: « Ibant apostolietc. ¹⁶²²  », tamen hoc est magis proprium in Christum. Qui pro nomine Christi morti se exponunt. Qui pro Christi nomine sanguinem suum fuderunt. Ostendam ei quanto oporteat eum pro nomine meo pati (Act. 9, 16). Utramque conditionem |146va| pronominis habuerunt martires isti, quia finaliter sanguinem suum fuderunt pro nomine Christi. Item noluerunt regere set regi, agere set agi, exemplo Christi qui egressus a Jordane agebatur a spiritu in deserto, Luc. 4 (1, 80). Ergo Jordanis significat descensum humilitatis ¹⁶²³ . Vere humilis agitur in deserto, obedit ei non solum in prosperis set in aduersis, contra multos qui assimilatione arcus primo ¹⁶²⁴ flectuntur faciliter ¹⁶²⁵ uersus uentrem, obediunt libenter in prosperis, retro cedunt, id est in aduersis non possunt flecti set franguntur per impatientiam statim, Luc. 9 (8, 29) : ruptis uinculis agebatur a demonio in deserto ;per quod desertum uenit ad terram promissionis. Ad quam nos perducat filius Virginis Jhesus Christus.