2. Transcription

1. Recto

1In nomine Domini, amen. Huius ueri et publici instrumenti, tenore cunctis presentibus et futuris appareat euidenter et fiat manifestum quod, / ²anno a Natiuitate eiusdem Domini sumpto millesimo quatercentesimo septuagesimo septimo, indicione decima, die uero uicesima septiuma mensi ianuarii, in nostrum notariorum subsignatorum ac sub condommandorum Hospitalium presentis, / 3propter subsequentia personaliter constituti :

Uir nobilis et potens Guillermus Bochardi, dominus Montis Floriti et Crangiati & nobilis Maria Andrenele, domicella, eiusdem Guillermi uxor ipsa uero, nobilis Maria de et cum autorictate eiusdem Guillermi Bochardi / 4eius uiri presentis et eidem uxori sue quod infrascripta peragenda […] iussum, licencium et mandatum ex pressum dante pariter et prestantis ipsius factum coniuges et ipsorum quilibet quantum sua interest et in futurum interesse potest et / 5in futurum poterit quomodolibet solemnitem, prudentem ut spontanentem, non uero dolo siue metu ad hoc inducte non decepte non cohacte nulloque errore lapse ymo de iuribus factis et actionis suis ad plenum in hac parte pro ut dicunt edificate, / 6e plenissime informatur pro debitis suis asserunt uigilentem per soluendum cuisque aliis agibilibus succurendum et in melius informandis quibus numerori bonorum suorum distractione subuenire non possunt quod per uenditionem / 7infrascriptam, mature deliberatione, sicut dicunt super hiis prehabita et quia etiam sit sibi fieri placet motibus suis propriis uendunt iure proprio ambo simul et ipsorum usque insoludum et quantinus eum tangit et / 8tangere potest tam coniunctim quam diuisim ut supra tituloque et ex causa pure perpetue perfecte simplicisque et irreuocabilis uenditionis. Dant donant tradunt uel quasi cedunt, concedunt, transportant, deliberant […] et / 9remissunt pro se et suis heredibus et successoribus perpetuo quibuscunque strenno militi domino Anthonio de Rossellione, ipsius nobilis Guillelmi consanguineo, presente emente acquirentem stipulante solemniter et recipiente / 10uite nomine et ad opus sui et suorum heredum et et successorum ac cui uel quibus dare, cedere, remissere, uendere aut alia alienare uoluerit in testamento uel extra ac tamen ab eisdem habiturorum quorum cunque imperpetuum, / 11uidelicet :

Castrum suum Crangiati site in parrochia Actignaci, mandamenti et resorti Burgi in Breyssia, Lugdunensem dyocesis, una cum ipsius castri, edifficiis, fossere, illud circunctibus bassis curiis, grangiis, edifficiis / 12castri intra et extra adiacentem quibuscunque, una cum fructibus, iuridicione, feudis, retrofeudis, homagiis hominibus nobilibus et non nobilibus, redditibus, censibus, seruiciis, tailliis completis, coruatis, molendinis folonis, bastitoriis, / 13uinetis, pratis, terris curtis et non curtis, heremis, uierris, teppis, pilesis, nemoribus, forestis, pascuis, pasqueragiis, bauderiis, aquis aquarum decursibus, piscariis stanguis, et prediis aliis urbanis et rusticis, iuribus quis actionibus, / 14realibus et personalibus, meris mixtis : utilibus, directis et pretoriis et ciuilibus aut gariis, perangariis, tributis, exitibus, obuentionibus et ualoribus necessariis represequutoribus ac quibuscunque aliis reclamationibus reachetisque ac quascunque / 15reachetorum, facultates reachetandi res que fuerunt de pertinenti dicti castri Crangiati per quascunque personas et sub quascunque uerborum forma concessa eisdem coniunctibus uenditoribus et usaque ipsorum simul diuisim ad causam / 16dicti castri Crangiati pertinenti quonismodo quacumque actione ratione titulo sine causa ad habendum, leuendum et possedendum et quicquid uoluerit deincepte faciendum de eisdem.

Et hoc precio inflo legale et / 17rebus uenditis equiualenti sicut dicunt, uidelicet quater mille et sexties centum florenorum conuenabilis ponderis monete Sabaudie nunc currentem, duodecim denariis grossis monete pro singulo floreno computatis. Et nos prefate coniuges / 18uenditores confitentur pro se et suis predictis de predicto domino Anthonio de Rossellione emptere habuisse et realiter recepisse prout habuerunt et realiter receperunt, tam in numerasa pecunia sibi uenditoribus in nostrum / 19notariorum publicorum et testium [manque]plorum, presentia realiter tradita numerata et penes ipsa reposites et relenta qua in solutionem et acquitamente cuiusdam debite septies centum florenorum, in quo ipsus nobilis / 20 Guillelmus Bochardi dicto Anthonio de Rossellione leuebatur […] ac etiam Anthonius de Rossellione ut asseret per dictum emptorem aliunde facte de precio conflatam inflammucto recepto per Claudium de Dompno Petro / 21sita quod se merito dicti coniuges uenditores leuantur pro consentis et pagalis uerumdem dominum Anthonium de Rossellione et suos predictos de eodem paro quetant liberantur meritiis. Et absoluunt acquiliana stipulatione solemniter / 22interpolata et acceptilatione inde legiture subsequenta, omni receptioni non habite et non […] pecunie speique future habitionis et numerasinguis eiusdem specialiter et expresse renunciandi partum reale, / 23personale, stabile, uallud unius edifficare firma acquisita, sollempne stipulatione uallatum iure iurando roboratum et perpetuo durature faciendi […] et confianti indeique coniuges uenditores et ipsorum uterque quantus cum tangit / 24tam coniunctim quam diuisim, uxor de predicta autoritate pro se et suis predictis cum prefato domino Anthonio de Rossellione, emptore, de quicquis ulterius occasione dicti precii non pretendo et quoque uel exigendi.

Derrestrentem / 25se quidem coniuges uenditores uxor de predicta autoritate pro se et suis predictis de castro Crangiati et aliis superiis uenditis quid uenditionis […] et predictum dominum Anthonium de Rossellione, militem, emptorem / 26presentem et stipulantem ut supra innescientes et in possessione corporale seu quasi ueram nudam pacifficam et quetam ponentes et inducentes traditione manualis unius calami scabe et concessionis presentis / 27prout instrumenti nichil iuris actionis, rationis, partis proprietatis, possessionis, usus, usagii, duum seruici, seruitutis, uel alternis reclamationis sibi coniugibus uenditoribus neque suis heredum, et dictis in superius uenditis refundi, / 28sed omnia iura omnesque actiones reales et personales, meras, mixtas, utiles, directas, pretorias et ciuiles et quamcumque aliam reclamationem et repersequitorial quam et que ipsi coniuges uenditores habent et / 29ipsorum quilibet tam coniunctim quam diuisim habet et habere potest in dicto castro Crangiati et aliis superius uenditis in prefate dominum Anthonium de Rossellione et suos et eisdem successoribus transportando/

30Constituentes hudem coniuges uenditores uxor de predicta autoritate, prefatum dominum Anthonium de Rossellione, emptorem, procuratorem suum irreuocabilitem et uerum dominum perpetuare in eisdem castro Crangiati et aliis / 31superius uenditis, tamquam in rebus suis propriis, sibi legitimo titulo acquisitis, ac ponendo ipsum in locum suum ita que a modo inantea. Idem dominus Anthonius de Rossellione possit proprio nomine actionibus, utilibus et directis / 32agere, expire, replicare consequi exirpe et se ruheri contra quascumque mondi personas et eorum bona qua ad modum facere poterant eidem coniuges uenditores ipsorum ut alter coniunctim uel diuisam poterant autem huius / 33uenditionem.

Et in super constituente se tenere et possidere predictum castrum Crangiati cum suis pertinentibus et aliis superius uenditis, nomine uite dicti Anthonii de Rossellione et suorum, quorum cunque quonsque, ipsus dominus / 34Anthonius, emptor, uel sui possessionis earumdem uenditarum ad hestum factum realem, actualem et corporalem, quam apprehendere possit quando et quotiens sue fuere uoluntatis nichil sua priuata sine incursa pene / 35iuris et absquis alternis expectatione mandati quoniam eidem coniuges uenditores dicto emptori et suo predictis ac causam ab eodem habiture ad hoc dant et conferant plenam potestatem acquisitatem mandatum specialiter quacumque / 36contradictione cessante et non obstante quarus exceptione.

Mandantes et expresse precipiente prefate coniuges uenditores et ipsorum uterque quantinus eum tangit, uxor de predicta autoritate, pro se et suis predictis, tenore huius / 37presenti instrumenti, omnibus uniuersis et singulis hominibus tenementarum et subdutis dicti castri Crangiati superius uenditi, census redditus, seruicia et alia tributa ratione eiusdem castri quonismodo debentes quantinus ipsi homines / 38tenementarii ac subdicti et suimperpetuum ipsus census, redditus, seruicia et alia quenis tributa per ipsum ad causam dicti castri debita, quonismodo debita dicto domino Anthonio de Rossellione et suis dictis respondeant, recognoscant, reddant, soluant, obediant pariter et intendant annis singulis perpetuo prout et quem ad modum soluebant, obediebant et intendebant dictis coniugibus uenditoribus huium uenditionem, una facta referusione / 39soluendo et obediendo de eisdibus censibus, redditibus et seruiciis ac aliis superius uenditis prefate coniuges uenditores pro se et suis predictis, dictos homines tenementares subdictorum tributorum debitores et suos imperpetuum, licet abscentem me / 40 tamen notario publico tamquam publica presente et stipulatam uite non et ad opus omni et singulorum quorum interest, intererit aut interesse poterit in futurum quietant, liberant pariter et abseruunt.

Promittentes hudem nobiles / 41Guillermus Bochardi, dominus Montis Floriti, et Maria Andrenele, coniuges uenditores, uxor de predicta autoritate, ambo simul et ipsorum uterque insoludum quantum eum tangit, tam coniunctim quam diuisim, pro se et suis heredibus et successoribus predictis, / 42per iuramenta sua ad et super Sancta Dei Euangelia, in nostrum notariorum publicorum, manibus eorum, corporaliter facta prestita, et sub obligatione pariter et ypotheca omni uniuersorum et singulorum bonorum suorum mobilium, immobilium / 43dotaluum, paraffernalium dicta uxor, presenti et futurorum quorumcunque contra predictas uenditionem, cessionem, concessionem precii habitionem, ipsas quas deuestituram, inuestituram, conssessionem, promissionem, obligationem, ypothecationem / 44et generaliter omnia alia supra et infrascripta per se uel per alium, aut cum alio facto uel uerbo in iudicio, uel extra terram uel param, directo uel indirecto modo aliquo de celero non facere, dicere uel uenire, nec contra / 45facere, dicere uel uenire uolenti, in aliquo constentire ullo modo, ullo tempore, aliqua ratione, aliquo neccessitate articulo uel casu, aliquo emergenti ymo ; eas ratas, gratas, uallidas et firmas perpetuis temporibus homine / 46tendere, astendere firmiterque et inuiolabiliter, cum effectu et sine deffectu obseruare neccessario res superius uenditas dicto domino Anthonio emptori et suis successoribus predictis, in et de pace tenere, / 47manutenere, deffendere et garantire ab omnibus et contra omnes in omnu iudico et extra ac de disfunctione totali et particulari custodire, facereque et prestare crime id et quicquid in casu aut causa emisionis et / 48dampni illati seu passi siue in [?], siue in possessorio quocunque facile illud remotera uel id dicta fieri debet, et prestari suis ipsis uenditorum propriis sumptibus, missionibus et expentibus eadem emotioni / 49denunciata uel non desiderata.

Quocirca renunciant prelibate coniuges uenditores pro se et suis predictis, uxor de predicta autoritate, in hoc facto ex eorum [certe] scientem coram dictis note publicis et testibus infrascriptis / 50et per sua tam superius prestita iuramenta eium actioni, iuris et exceptioni dictarum [uenditionis], cessionis, concessionis seu habitionis ipsius que questationis, deuestiture, inuestiture, iurium et […] / 51transactionis, constitutionis, promissionis et obligationis non factarum, seu non ita rite et legitime […] omniumque aliorum non facere, seu non ita rite et legitime […] ut superius exprimum fuit omni de receptione, / 52lesione excommentioni frand[…] doli, mali, uis metus et infactum conditioni sui indebiti sine causa, uel ex iniusta causa et conditioni ob causam non secutarii rei minori precio, uel unius dimidie iuste / 53precii uendite subsidis iuridictioni. Confessionem extra iudicum factam non ualere iuribus et que deceptis in suis contractibus subuenitur et pro que resciduntur negocia quando apparet alterum contrahente / 54in aliquo fore bosum aliqualiter, uel receptum iuridictionem plus ualere uel agitatur quod simulate concipitur dictaque uxor iuridictionem mulieribus in iure, uel in facto, errantam fore succurarendum dictis et ypothece / 55senatusconsulti Belleyam preuilegio [..]legi iullie de fondo dotali non alienando iuridictionem mulieribus in presentia uirorum se obligatam aut aliquid confraternem uideri facere ex metu uel ob reuerantiam / 56uirorum suorum. Et iubeo tales contractus rescindi posse illique Andrenele lice, se qua mulier et sine […] et omni allii iuris, beneficio et priuilegio in fauorem mulierum introducto, uel introducendi ipsique ambo coniuges / 57uenditores, iuridictionem que ex iuramento nulla oritur actio nisi fuerit blatum in iudicio, implorationi iudicis officii, petitioni et obligationi libelli, literis contestationi, omni appellationi iudicis pro notariori remendi, / 58omni relaxationi et diferensationi iuramenti […] quod presentis publici instrumenta et generali omni alii iuri, scripto et non scripto, canonice et ciuili, dictis coniugibus uenditoribus et ipsis usaque coniunctim uel diuisim / 59competentem et competituro iurique dicientem coniugaliem non sufficere renunciationem nisi et cesserit specialis. Uolenti et expresse consensuenti prefati coniuges uenditores, que sub hac generali renunciatione omnes alie iures et / 60factur exceptiones renunciationes intelligentur comprehense, ac se de qualibet ipsarum hic specialis nuntro fieret iuramentum […]. Dicti coniuges promissa fuisse et esse uera ac perpetuo tenere insolidum / 61et obseruare. Et que de omnibus promissis per nos, notarium publicum, ad opus dicti emptoris postentem, hoc fieri presentum instrumentum declamatum et consilio iurisprudentorum, se feret opus dictandum quod eidem concessionem sub hac forma / 62fiendum et etiam plura alia ad opus sui et suorum et ab eodem domino emptore, quonismodo tamen habentur et habitur factorum tamen substerram, in aliquo non mutata. Actum et datum apud Montem / 63Floritum, in [?] dicte domus et castri, presentibus nobilibus Laurentio de Luyriaco de Sancto Badulpho, domino Iohanne de Insula, Anthonio Combo et Anthonio de Calcama, burgenti Sancti Genesii, Iohanne / 64Crosier, Michaele Bogon, testibus ad promissam uocatis et rogatis.

[…] uerso Amedeus Durandi, notarius publicus autoritate imperiali, commissarius qui […], quondam Petri / 65Durandi, genitoris mei, commissioni […] durabilibus ab illustrissimo domino quondam Pfiliberto dux Sabaudie emanati, dati Trefauray, die quatuordecima mensis septembris, anno Domini millesimo quatrocentesimo / 66nonagesimo octauo, debite sigillo cancellarie, sigillatis ut per […] maraidi, quod facit […] duralem signatum in uigore […] commissiori ipsius compelliori uenditis iustam / 67 et signam signeto meo instabilis asseret in restitutione compromissere.

Durand

2. Verso

1 La vendision que fit Guillaume Bochaz / 2 et Marie […] / 3 Antoine de Rossillon de la seigneurie de Crangia.

4 1477 / 5 La vendition que fait Guillaume / 6 Bochiaz et Marie Odinnette sa dame / 7 a Anthoine de Rosilion de la / 8 signiorie de Crangia 1477